با توجه به اثرات سوء آنتی بیوتیک فلورفنیکول برای انسان، به همت محققان موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، تشخیص و اندازه گیری آن در شیر با استفاده از حسگرهای نوری میسر گردید.
به گزارش روابط عمومی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، رئیس این موسسه با اعلام این خبر افزود: استفاده وسیع از آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری و درمان بیماری ها در دام ها سبب شده تا کاهش خطر باقی مانده آن ها در مواد غذایی اهمیت ویژه ای داشته باشد.
«دکتر قدیر رجب زاده» ادامه داد: انتقال بقایای آنتی بیوتیک ها به سایر محصولات طی فرآیند تولید و همچنین پایداری آنها در شرایط متداول پخت مواد غذایی باعث مقاومت میکروارگانیسم ها به آنتی بیوتیک ها، واکنش های آلرژیک در افراد خاص و تغییر فلور روده می شود.
وی افزود: فلورفنیکول به عنوان یک داروی مهم در کنترل عفونت های تنفسی در گاو شناخته می شود. در اتحادیه اروپا حداکثر مقدار باقی مانده مجاز برای فلورفنیکول، 100 نانوگرم بر گرم در بافت های عضلانی، 200 میکروگرم بر کیلوگرم در پوست و بافت چربی، 750 میکروگرم بر کیلوگرم در کلیه ها و 2500 میکروگرم بر کیلوگرم در کبد تعیین شده است. با توجه به مقادیر مجاز برای باقی مانده آنتی بیوتیک ها در مواد غذایی، ضروری است تا دوره های توقف مناسب پس از تزریق دارو اعمال گردد تا سطوح باقی مانده دارو در فرآورده دامی مورد نظر به کمتر از مقدار مجاز برسد. از سوی دیگر متاسفانه استفاده از دوزهای غیرمجاز و رعایت نکردن دوره توقف، خطر باقی ماندن ترکیبات دارویی در محصولات دامی را افزایش می دهد.
در ادامه «دکتر مسلم جهانی» مجری این طرح پژوهشی گفت: ساده ترین روش برای شناسایی آنتی بیوتیک ها در شیر استفاده از کیت های تشخیصی است که روش های کیفی محسوب می شوند. برای اندازه گیری کمّی لازم است تا از روش های دستگاهی همانند تکنیک های کروماتوگرافی استفاده شود که روش های زمان بر و گران قیمت هستند.
وی درخصوص نتایج این طرح پژوهشی– کاربردی گفت: در این پژوهش یک حسگر جدید برای اندازه گیری فلورفنیکول در نمونه های شیر ارائه شده است. برای ساخت این حسگر از نقاط کربنی (Carbon dot) استفاده شده که ویژگی آنها نشر فلورسانس قوی و پایدار است. همچنین برای بهبود عملکرد انتخابی حسگر، سطح نانوذرات کربنی با لایه ای از پلیمر قالب گیری شده مولکولی اصلاح شده، که سبب می شود مولکول فلورفنیکول به صورت انتخابی در سطح نانوذرات جذب شده و به این ترتیب از مزاحمت سایر گونه ها کاسته شده است.
وی افزود: حسگر طراحی شده یک حسگر نوری است که در آن طی برهمکنش نانومواد کربنی با مولکول هدف (فلورفنیکول)، خاموشی فلورسانس رخ می دهد. در شرایط بهینه، کاهش خطی در شدت فلورسانس ذرات کربنی در محدوده غلظتی 150-3 میکرومولار فلورفنیکول مشاهده می شود و حدتشخیص روش پیشنهادی 1/1 میکرومولار می باشد.
